Đạo đức cách mạng Hồ Chí Minh với truyền thống đạo đức dân tộc

Bạn đánh giá: 0 / 5

Ngôi sao không hiệu lựcNgôi sao không hiệu lựcNgôi sao không hiệu lựcNgôi sao không hiệu lựcNgôi sao không hiệu lực
 

Hồ Chí Minh là một người tiêu biểu nhất về đạo đức cách mạng. Người đã dày công xây dựng nền đạo đức cách mạng ở Việt Nam. Người đã phát triển lý luận đạo đức Mác- Lênin và kế thừa xuất sắc những tinh hoa đạo đức của dân tộc. Người đã tự tu dưỡng, rèn luyện mình trở thành con người mẫu mực nhất, là tấm gương trong sáng nhất về đạo đức cách mạng. Đó là di sản văn hóa vô giá của dân tộc ta và Đảng ta, là cống hiến đặc sắc của Bác Hồ cho dân tộc và cho loài người.

Tư tưởng đạo đức cách mạng Hồ Chí Minh và tư tưởng đạo đức cổ truyền của dân tộc có mối tương quan; có thể thấy đạo đức cổ truyền của dân tộc ta là do thực tế hoàn cảnh lịch sử, hoàn cảnh đấu tranh của nhân dân ta trong trường kỳ lịch sử (đấu tranh với thiên nhiên, đấu tranh xã hội); đạo đức Hồ Chí Minh là sự kế thừa các giá trị đạo đức truyền thống và được nâng lên một tầm cao mới, phù hợp với thời đại, đồng thời là sự kết hợp của tinh hoa nhân loại, gắn với hoàn cảnh lịch sử cụ thể. Điều này đã được lịch sử dân tộc chứng minh. Khái quát lịch sử Việt Nam cho thấy người dân ta từ đời này sang đời khác, đều hướng vào mấy nhiệm vụ to lớn, bao trùm: Làm người, dựng làng, giữ nước- truyền thống đạo đức Việt Nam là truyền thống giáo dục con người phải tu dưỡng trọn đời để nên người, dựng làng và giữ nước. Chính từ truyền thống đạo đức này mà có lòng yêu nước, lòng nhân ái và những đức tính cần cù giản dị…Những đức tính như yêu nước, cần cù, thương người…thì trên thế giới nhiều dân tộc có. Cái riêng của dân tộc Việt Nam là ở lý tưởng: dạy cho con nên người, là sống ở làng, sang ở nước, là nhiễu điều phủ lấy giá gương, là sự lo lắng nước mất nhà tan…lịch sử ta, hoàn cảnh ta quy định nên bối cảnh truyền thống đạo đức ấy. Chính từ bối cảnh này, mà Hồ Chí Minh mới luôn luôn có sự kêu gọi “học để làm người”, mới có câu nói bất hủ “không có gì quý hơn độc lập tự do”. Chính trên bối cảnh đạo đức truyền thống của dân tộc, mà Hồ Chí Minh xuất hiện.

Một bối cảnh văn hóa nữa, có nhiều tác động thiết thực đến nhân vật lịch sử, là hoàn cảnh quê hương và gia đình Hồ Chí Minh là con người Nghệ Tĩnh, là gia đình nhà Nho. Tư tưởng đạo đức của quê hương và của gia đình có ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Tính cách xứ Nghệ với các đặc điểm: lý tưởng trong tâm hồn, trung kiên trong bản chất, khắc khổ trong sinh hoạt, cứng cỏi trong giao lưu…đều là những tính cách có ý nghĩa đạo đức. Đặc biệt nổi lên ở đại đa số con người đạo đức ở Nghệ Tĩnh trong các thế kỷ trước, là gương hy sinh vì độc lập tự do của đất nước. Những tấm gương gia đình Nghệ Tĩnh và riêng gia đình Hồ Chí Minh đã có ảnh hưởng sâu sắc đến tâm hồn, lý tưởng cậu bé Nguyễn Sinh Cung, của chàng trai Nguyễn Tất Thành. Đa số là “những gia đình nghĩa khí”.

Bản thân gia đình Hồ Chí Minh cũng là một gia đình văn hóa đạo đức, vừa có chất Nho phong, vừa chịu ảnh hưởng Duy Tân. Những người trong và ngoài gia đình Hồ Chí Minh, đây là những nhân vật khá tiêu biểu, những hình ảnh đẹp của thời đại. Những bạn bè của ông, rồi của cha như Hồ Sĩ Tạo, Vương Thúc Mậu, Hà Văn Cận, Phan Bội Châu, những bà ngoại như Nguyễn Thị Kép, ông ngoại như Hoàng Xuân Đường có công lao tác thành cho Nguyễn Sinh Sắc. Những vị quan có uy tín và thế lực lớn như Cao Xuân Dục, Đào Tấn đã dành cho Nguyễn Sinh Sắc rất nhiều thiện cảm và cả những người bạn trong tuổi trẻ Hồ Chí Minh như Diệp Văn Kỳ, Trần Đình Nam ở Huế, các con cháu của Nguyễn Thông, của Hồ Bá Tang ở miền Nam và ở Phan Thiết. Môi trường văn hóa mà Hồ Chí Minh tiếp cận từ lúc thiếu thời là một môi trường đặc biệt có tác động sâu sắc đến tư tưởng đạo đức cách mạng Hồ Chí Minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh không lặp lại truyền thống một cách giản đơn và cũng không chỉ khai thác ở truyền thống đạo đức dân tộc, cũng không chỉ tự hạn định trong phạm vi cổ truyền. Để có phần sáng tạo của mình, Hồ Chí Minh đã tiếp cận cả ba nguồn văn hóa, văn hóa dân tộc, văn hóa khu vực, văn hóa thế giới. Hồ Chí Minh đã nâng đạo đức truyền thống của dân tộc lên một tầm cao mới- đạo đức cách mạng Hồ Chí Minh.

Dương Huy Đức